De mesamègnes e manezins

La mègnes de n guant, de n paletò, de na plus o de n colet, l’é vèlch che sobit se veit, ajache la mans e i brac de na persona canche la saluta, la rejona, o i se poja sun zachei, i se mef, i sauta a l’ege.

Zacan sessaben la jent cognea sparagnèr ence del guant, no desche ades che n’òn per sora e per sot e canche no l volon più, l peton.

Sparagnèr e corir

Te la moda da zacan la eles les durèa fantasìa, soraldut canche no les èa nia. Per sparagnèr l guant bon o pèrt del guant bon e tel medemo temp corir vèlch che l’era miec corir, les se regolèa con n muie de pìcui toc.

Se inchecondì volon na plus da bechec, sin fajon o in compron una con n muie de bechec. Zacan inveze se èa na ciameija putacajo no massa bona, piutost zompata, e se se fajea n pìcol davantin pien de bie bechec da se trèr soraìte e fèr ciutèr fora da la bostina de velù, desche se fossa tinùltima la ciameija a esser piena de bechec e no chest davantin. L davantin da bechec l’é più sorì da mudèr fora che na ciameija intrìa e donca se sparagna la ciameija.

La mesamègna (a cencia) e l manezin (a dreta). (Retrat da AAVV, Guant. L’abbigliamento tradizionale in val di Fassa. Vol. 2 - Le collezioni, Istitut Cultural Ladin Majon di Fascegn, 2016)

La mesamègnes

Se rejonon de ciameijes o plus, sia pèrt più delicata l’é la mègnes e soraldut la pèrt forinsom la mègnes, i mansec (polsini). Canche vedon che l guant da zacan l’é dassen metù insema da n muge de pìcui toc intenon ence che per sparagnèr vèlch che se à teldos, ge vel l corir con vèlch da auter. Meton che ge vel tegnir cont de na bela ciameija indèna che se fèsc fac o se laora o meton che per no moscèr na ciameija burta e concèda ge vel la corir, imben aon intenù la rejon de la mesamègnes coscita bela algegres che les ge dèsc na pizèda de color al guant da diselaor o da mesafesta.

I manezins

A n besegn e a na doura desche raza chela de la mesamègnes ge vegnìa incontra ence i manezins. Chi aló i cour semper la mègna dal manscet al comedon, per s’intener, ma i é de fil e no i é a sbof descheche inveze l’é la mesamègnes.

I manezins i pel esser duc de ogne color o ence bienc, sessaben scialdi de lèna o fil sotil per d’istà. Forinsom, aló dal comedon, i à doi pìcoi bòzui.

La Gran Mèscres e l guant da ela

Tropes toc del guant da ela, ence vèlch che più o manco l’é “jit jù”, che no se veit più, la Gran Mèscres à pa tegnù sù, bela checenes, te sie bel guant da Carnascèr.

Ence te nosc cajo la gran mèscres deida a recordèr. L Bufon porta manezins de ogne color e l Laché se tira ite la mesamègnes checenes, che l’é n piajer a ge vardèr!!!

ClaudiaConta, Te armer de la Conta, La Usc 05 del 2019